21.01.2016 Мәдәният

Мөршидә һәм Илдар Кыямовларның улы Идел: “Армиядә әни бәлешен сагынып үтә вакыт” (ФОТО)

Армиядә хезмәт итүчеләр белән рәхәтләнеп интернет аша хат алышып, көндәлек телефоннан аралашып була хәзер. Идел Кыямов әле күптән түгел генә театр училищесын тәмамлады, диплом алды. Ә хәзер диңгезче булган. Армия сафларында ул үзен ничек хис итә? Гомумән, армия тормышы, көнкүреше хакында нинди тәэсирләре бар - үзеннән сорашырга булдык.

- Идел, кайда хезмәт итәсең, ияләнүе авыр булдымы?

- Калининград өлкәсендә без. Беренче көнне Калининградтан Балтийск шәһәренә озаттылар. Анда ике атна буе яшь солдатлар курсы үттек. 5 декабрь көнне Ант биргәч, икенче батальонга җибәрделәр. Менә монда инде бер айдан артык. Күнектем, әлбәттә. Адәм баласы һәрнәрсәгә ияләнә. Баштарак билгесез иде. Чегәннәр сыман бер җирдән икенче җиргә күченеп йөрдек.

- Яшәү шартлары ничегрәк?

- Искитәрлек димәс идем, армия бит инде бу. Күмер белән ягалар, җылылык сирәк бирәләр. Салкын су. 45нче елда төзелгән казармаларда яшибез. Казармалар элеккеге киноларда сыман. Гомумән, табигать, тирә як искиткеч монда. Ни дисәң дә, Европа.

- Салкынга ничек түзәсез?

- Морпех ич без! Монда диңгез пехотасын шулай йөртәләр һәм көлеп “Морпеху не холодно, морпеху свежо!” диләр. Аның каравы, һәр шимбә мунча керәбез.

- Киемнәрегез җылымы соң?

- Киемнәр җылы, һава торышы салкынча. Тик озакка түгел. Тиздән яз башланыр. Җәйне монда кызу ди егетләр.

- Ашау ягы ничек? Әни бәлеше сагындырадыр?

- Монда әни бәлеше генә түгел, дәү әни бәлеше дә, барлык туган апаларның бәлешләре дә сагындыра! Шулай да, ашату яхшы дияр идем. Мөселманнар өчен сыер ите, тавык ите бар.

- Намаз да укыйсыңмы әллә син?

- Әлегә юк, ләкин догаларның телдән төшкәне юк.

- Армия дигәч, элек “дедовщина” дигән төшенчә искә төшә иде. Ул нәрсә әле дә бармы?

- Тәгаен әйтә алмыйм, чөнки “дед”лар китеп беткән, ярты ел хезмәт иткән егетләр калды. Алар белән яхшы мөнәсәбәттә. Хөрмәт итәләр.

- Армия син күз алдына китергән шикелле булып чыктымы?

- Армия киноларда, сериалларда гына гел бер төсле, җиңел кебек тоела. Ә чынбарлыкта авыр. Ләкин үз романтикасы бар. Безнен җәй көне полигоннар башлана. Менә анда күрмәгәнне күрәчәкбез инде, Аллаһы бирса. Күптән түгел дә менә атулар булды.

- Улларын армиягә хезмәт итергә озаткан әниләргә нәрсә дияр идең?

- Кайгырмасыннар! Горурлансыннар! Балалары бу юлны сайлаган барлык аналарга шулай дип әйтәсем килә. Димәк, улларыгыз рухи яктан көчле егетләр. Бик авыр мизгелләрдә Ленинград чолганышын искә төшерсеннәр. Без барлык көчне йодрыкка җыеп хезмәт итергә тиеш. Бер елны гына ерып чыксалар, чын яугирләр булалар. Бер ел үтә дә китә ул. Ә монда булган хәтирәләр, дуслар йөрәкләрдә мәңгегә уелып калачак.

- Идел, чынлап әйт әле, армиядән качу, “откосить” итү теләге булмадымы?

- Андый фикерләрем булса, бу әңгәмә дә тумас иде. Укуны тәмамладым да Мәскәүгә эшләргә китмәкче идем, тик повестка килде дә, тукта әле, мин әйтәм, җиде ел качып йөргәнче бер елымны Туган илемә багышлыйм дидем. Туган ягымда гүзәл затлар иркен сулап, кулларында чәчәкләр тотып тора алсын өчен, без илебезнең икенче почмагында мылтык тотып торырга тиеш.

- Уку дигәннән, синең укуда алган күнекмәләреннең анда кирәге чыкканы булдымы?

- Тормышта җыйган барлык сәләтләрең кирәк армиядә. Минем артист осталыгым Яңа ел төнендә кирәк булды – ротага концерт куйдым.

- Ничек кабул иттеләр соң?

- Ошаттылар. Үзем оештырдым. Биючеләрне биеттем, җырлый белә торганнары җырлады. Мин шигырьләр укыдым.

- Әле күптән түгел туган көнең дә булды бит – аны искә алучы булдымы?

- Әйе! Туган көндә строй каршына чыгарып рота белән котладылар, өч тапкыр “Ура!” кычкырдылар. Казармада һәр егет кулны кысып, котлап матур сүзләрен әйтте.

- Синең китап укырга яратканыңны беләм. Анда укырга җай чыгамы?

- Тырышкан кеше таба, аеруча армиядә. Хәзерге вакытта Жюль Верн китабын укыйм. Әле көндәлек тә алып барам. Уй-фикерләремне терким. Сер итеп әйтәм, мин монда канцеляриягә урнаштым, командирларга документлар тутырышырга ярдәм итәм.

- Бер ел тиз үтә – кайткач, кайда эшләрмен дип ниятләп торасың?

- Дембель дә җитәр, кайтырбыз. Киләчәктә телевидениедә эшләргә җыенам. Гомумән, үземне шоу-бизнеста күрәм. Армиягә баргач һөнәремә карашым үзгәрер дип уйлаган идем, әлегә үзгәрмәде. Туган як моңына сусадым. Музыканы сагынам. Алмаз Хәмзин армиядә хезмәт иткәндә радиодан очраклы рәвештә “Саз” ансамблен ишеткән сыман, мин “Су буйлап” җырын ишеттем. Җаныма май булып ятты.

- Кызык хәлләр дә булгайлыймы соң?

- Була. Осетиядән ярты ел хезмәт иткән егет бар монда. Минем взводта сержант булып санала. Үзенең ханыты, баласы бар. Бер көнне минем янга килде дә гыйшык хаты язарга кирәк ди. Мин әйтәм хатыныңамы? Юуук, сөяркәмә ди. Яздым. Ошатты. Берничә көннән тагын килде бу. Тагын шул кызга язаргамы дип сорыйм. Юк, бусы икенче сөяркәмә ди (көлә). Менә язам инде. Син матур язасың, сөйлисең ди. Нишлим инде, артист, журналист баласы булгач, үзем артистлыкка укыгач, язам инде.

- Гаиләң белән хәбәрләшеп торасыңмы?

- Әйе, әти-әни, туганнар белән аралашам. Сөйләшкәч, хезмәт итү җиңеләя кебек. Татар мәдәниятенә кагылышлы яңалыкларны сорашам. Хатлар алу да рәхәт икән. Илһамланып укыйм. Әти-әни, дус кыз үз куллары белән туган телдә язалар. Бик сөенәм. Бар да яхшы. Аллаһыга шөкер. Армиядә булуыма шат!

P. S. Егет туган якларны бик сагына булса кирәк – “ВКонтакте” сайтында үзенең сәхифәсендә ул кайда хезмәт иткәнен күрсәтеп, миңа хатлар языгыз дип, адресын да күрсәткән. Вакытыгыз булса, сез дә түбәндәге адрес буенча Иделгә сәлам хаты юллый аласыз: Калининградская обл, г. Черняховск, ул. Гагарина 3, индекс 238150.

В/ч 06017

Киямову И. И.

Анкета:

Туган көне – 1995 елның 3 январе

Белеме – Казан Театр училищесы

Әтисе – “Татарстан – Яңа гасыр” каналында “Манзара” тапшыруы алып баручысы Илдар Кыямов,

Әнисе - “Intertat.ru” электрон газетасы журналисты Мөршидә Кыямова

Энесе – Ихтыяр, 11 яшь

Гаилә хәле – өйләнмәгән.