Киттек “кытай юлыннан”

Соңгы күзәтүләрдән күренгәнчә, Русия халкы аяк киемнәрен сирәгрәк ремонтлата башлаган, химчистка һәм чәчтарашка йөрүен киметкән. “Акча җитмәгәндә халык беренче чиратта безнең хезмәттән баш тарта, – ди Химчистка һәм кер юу предприятиеләре ассоциациясе президенты Л.Берцев. – Бүген безнең даими клиентларыбыз, акчалары кимү сәбәпле, гадәтләрен үзгәртәләр, әйтик, костюмны ай саен түгел, ә ярты елга бер чистартырга бирәләр”.

Аяк киемнәрен чистарту, вак көнкүреш техникасын ремонтлату кебек хезмәтләр, гомумән, көчкә сулыйлар. Мәсәлән, электр чәйнекләрен, итек-түфлиләрне ремонтлатып торудан мәгънә юк, чөнки арзанракларын сатып алырга була, ә аларны төзәттерү кыйммәткәрәк төшәргә мөмкин. Ник дигәндә, шул ук түфлине ремонтлаганда кирәкле олтан, келәй, набойка ише материаллар барысы да чит илдән валютага кайтарыла икән. Белгечләр аз керемле халык, гомумән, бүген “кытай юлы” белән бара диләр. Бу – нык арзанлы, тиз туза һәм тузу белән кызганмыйча чыгарып ата торган әйбер сатып алуны аңлата.

Суыткычлар һәм телевизорлар ремонтлау да туктап калган дияргә мөмкин. Шактый бай яшәгән елларда күпчелек гаиләләр берничә көнкүреш техникасы алып калган. Һәм шуңа күрә, телевизорның берсе ватылса, хәзер икенчесе бар.

Ландшафт дизайнерлары да бүген эшсез утыра. Шулай ук дачаларда бассейннар, ясалма күлләр төзү эшләре дә тормышның яңадан яхшырып китүен көтә. Чәчтарашлар һәм матурлык салоннары да бүген клиентларын бармак белән генә саныйлар. Шуңа күрә хәзер кайберләре “күләгәгә” китә, ягъни аренда өчен һәм салым түләмичә, чагыштырмача арзан бәягә өйләрендә генә кабул итәләр.

Көнкүреш хезмәтләр тармагын якындагы 3-4 елда тәмам юкка чыгарудан саклап калу өчен экспертлар аренда түләүләренә льготалар кертергә, салымнарны киметергә, электр энергиясенә, суга, газга тарифларны арттырмаска киңәш итәләр. Бу тармакны саклап калу нигә мөһимме? Мәсәлән, 2014 елда Русиядә көнкүреш хезмәтләре әйләнеше 7 миллион сум тәшкил иткән. Мондый базарны югалту болай да кытлыклы бюджет өчен бер дә файдага түгел.