12.05.2015 Мәдәният

Фольклор музыкасы дәүләт ансамбле чыгышыннан РЕПОРТАЖ һәм ФОТОлар

Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Айдар Фәйзрахманов җитәкчелегендәге Татарстан Республикасы фольклор музыкасы дәүләт ансамбле Самара дәүләт филармониясендә чыгыш ясап, репертуарының алтын фондына кертелгән иң матур җыр һәм биюләрне тәкъдим итте.

Программада И.Юзеев, Г.Рәхим, И.Иксанова, Р.Корбан, Р.Әхмәтҗанов, Г.Афзал, Н.Исәнбәт, М.Әгъләм шигырьләренә Айдар Фәйзрахманов иҗат иткән эстрада җырлары һәм халык-җыр биюләре тәкъдим ителде. “Яшәү барыбер кызык” дип аталган концерт аншлаг белән узды.

Рәхәтләнеп җыр тыңларга, үзе дә җырларга, концертларга йөрергә яратмаган татар сирәктер ул. Җитмәсә, соңгы елларда җырлары да, җырчылары да күбәеп китте бит әле. Ә шулай да тамашачы күңелендә онытылмас җырлары белән уелып калган җырчыларның иҗаты яши. Татарстанның халык артисты Айдар Фәйзрахманов - әнә шундый кабатланмас иҗади шәхесләрнең берсе. Ул опера һәм эстрада җырчысы да, фольклор ансамбле җитәкчесе дә...

Ул Казан консерваториясен тәмамлаганнан соң, Татар дәүләт опера һәм балет театрына эшкә билгеләнә һәм татар опера җырчыларының актив эшләгән, театрның чәчәк аткан чорына туры килә. Ул вакытта атаклы режиссер Нияз Даутов иҗат итә, өлкән буын артистлары Азат Аббасов, Фәхри Насретдинов, Камил Якуповларга соңрак Хәйдәр Бигичев, Сәет Рәенбәков, Руслан Дәминов, Зилә Сөнгатуллина, Галина Казанцева, Венера Ганиева һәм Айдар Фәйзрахмановлар килеп кушыла.

Айдар Фәйзрахман улы «Борис Годунов», «Риголетто», «Тоска» кебек операларда җырлый, шулай ук эстрада җырларын да кире какмый. Аның бу кичтә Самара филармониясендә яңгыраган «Туган җиреңнән китмә», «Гомерләр узып бара», «Бездән әле яшьлек узмады», «Ай-һай, дөнья, чал башың» кебек җырлар фәлсәфи һәм тормыш сөючән булып яңгырый.

2002 елдан Айдар Фәйзрахманов Татар дәүләт гуманитар-педагогия университетының җыр кафедрасына җитәкчелек итә, студентларына үзенең иҗат тәҗрибәсен тапшыра. Шул ук вакытта ул Татарстан Республикасы фольклор музыкасы дәүләт ансамбле җитәкчесе булып эшли.

Ансамбль әсәрләрнең формасын сиземләве, аларны техник яктан төгәл һәм сәнгатьчә югары дәрәҗәдә оста башкарылуы белән башкалардан аерылып тора. Ул гасырлар төпкеленнән безнең көннәргә килеп җиткән милли мирасны - татар халкының музыкаль фольклорын, тамашачыга тапшырып килә.

Ансамбль үзенең универсаль булуы белән дә аерылып тора: артистларның барысы да профессиональ дәрәҗәдә җырлый, бии һәм төрле музыка уен коралларында уйный. Аларның кулларындагы гармун, курай, кубыз, онытыла башлаганнардан - гөслә, саз, сорнай, думбыра, ятаган, җәя гаҗәеп матур яңгырый.

Профессиональ юнәлештә эшләүче бердәнбер милли фольклор ансамбль бөтен дөньяга таралган халкыбызның нинди генә көй-моңнарын эзләп-табып, яңадан халыкка кайтармаган! Шулар арасында Камышлы районы, Иске Ярмәк авылының “Ак каен” фольклор ансамбле сәхнәгә куйган “Ярмәк вагы” биюе дә бар. Әлбәттә, Татарстан Республикасы фольклор музыкасы дәүләт ансамбле башкаруындагы “Ярмәк вагы”ның яңгырашы да башкачарак булды. Әйе, аның музыка белгечләре тарафыннан яхшылап эшкәртелүе дә, халык музыка коралларының төрлелеге дә сизелә.

Залда “Ак каен” ансамбленең җитәкчесе Наил Галимуллин да бар иде. Ярмәк авылы брендына әверелгән бию көенең беренче ноталарын ишетү белән ул түзмәде, йөгереп сәхнәгә менде. Башта ул Казан артистларына кушылып биеде, аннары үзенең генә биюен дә соралдылар. Айдар әфәнде белән Наилнең җылы очрашуыннан, кул кысышып саубуллашуыннан бу ике ансамбль арасында тыгыз бәйләнеш һәм хезмәттәшлек булуы күренеп тора иде.

Ахырда Гөлфия Кәримова өлкә “Дуслык” иҗади-иҗтимагый оешмасы, Самара өлкәсенең башка татар оешмалары исеменнән ансамбльгә, туган көне белән котлап, чәчәкләр тапшырды. Ә өлкә “Ак калфак” оешмасы җитәкчесе Разия Әюпова кунакларны чәкчәкләр һәм чәчәкләр белән каршы алган иде.