07.04.2009 Җәмгыять

МОННАН БЕЗГӘ НИ ФАЙДА?

Казан "Россиянең өченче башкаласы" исеменә лаек булды. Роспатент Татарстан башкаласына шул исемдәге билге тапшырды. "Хәзер әлеге дәрәҗәле исемне аклар өчен тырышып эшләргә кирәк", – дип белдерде кичә шәһәр мэры Илсур Метшин. Ничек уйлыйсыз, бу җиңүдән безгә файда булачакмы?

Фәрит АБДУЛГАНИЕВ, Казан шәһәре башкарма комитетының икътисадый үсеш комитеты рәисе урынбасары:

– Без бу эшкә 2007 елда ук тотынган идек. Россия күләмендә үткәрелгән "Шәһәр икътисадына инвестицияләр җәлеп итү" күргәзмәсендә катнашканда Казанга бренд уйлап табарга булдык. Аның төп максаты шәһәр икътисадына инвестиция җәлеп итү иде. Исем уйлаган вакытта төрле фикерләр тәкъдим иттеләр. Башта Казанны Мәскәү белән бәйли торган исем эзләдек. Чит илләрдә Мәскәү һәм Санкт-Петербургтан кала Россиянең башка шәһәрләрен белмиләр бит. Тәкъдимнәр арасында "Мәскәүдән бер сәгатьлек юл" дигән бренд та бар иде. Уйлый торгач, "кычкырып" тора торган исем кирәк дигән фикергә килдек. Шуңа күрә "Россиянең өченче башкаласы" исемен тәкъдим иттек. Күргәзмәдә Татарстан икътисадый үсеше буенча үзенә тиң шәһәрләрне узып беренче урынны алды. Былтыр да Мәскәү һәм Санкт-Петербург шәһәрләреннән генә калыштык. Тәҗрибә күрсәткәнчә, без бу исемгә лаек. Әлеге җиңүдән казанлылар гына түгел, бөтен республика халкы отачак. Башкала булу – ул өстәмә эш урыннары, мәдәни-тарихи байлыкны арттыру, төзелешкә акча җәлеп итү дигән сүз.

Шәүкәт БИКТИМЕРОВ, СССРның халык артисты:

– Татар халкының башкаласы бөтен дөньяда танылуга иреште. Минем өчен иң зур җиңү әнә шул. Казанны Россиянең башка шәһәрләренә үрнәк итеп куйганнар бит. Без – бик борынгы милләт. Безнең үз динебез, мәдәниятебез, архитектурабыз, гореф-гадәтләребез бар. Әлеге җиңүне мин халкым тырышлыгы нәтиҗәсе дип саныйм. Бу – бик зур горурлык. Өченче башкала буларак танылганбыз икән, димәк, милләтебез алга таба да сакланачак. Бүген Казан бөтен дөньяда сибелеп яшәгән татарларга үрнәк. Дөнья күләмендә танылуга ирешкәч, татар халкы беркайчан да юкка чыкмаячак, дип саныйм. Моның өчен тырыш халкыма рәхмәтлемен!

Индус ТАҺИРОВ, Татарстан Фәннәр академиясе академигы:

– Әлбәттә, файдасы булачак. Тик әлеге исемнән дөрес итеп файдалана белергә кирәк. Элек Татарстан Республикасы фактор буларак игътибарга да алынмый иде бит. Бүген исә Россиядә бу фактор бик нык үсте. Мин моны шуңа җавап итеп кабул ителгән карар дип саныйм. Әмма Россиянең өченче башкаласы булу – исем генә бит ул. Ә безгә аның җисеме мөһимрәк. Яңа статуска ия булу – финанслауны арттыру, телевидение һәм радионы үстерү дигән сүз. Бүген бу турыда авыз ачып сөйләгән кеше юк. Казан үзен башкала итеп хис итәргә тиеш. Без бит әле һаман да Идел-Урал өлкәсенә керәбез. Күп кенә мәсьәләләр Түбән Новгородта хәл ителә. Казан җиңсә дә, Идел-Урал өлкәсенең беткәне күренми. Әгәр дә бу өлкә юкка чыгып, Казанны үзәк итсәләр, яңа исем җисемгә туры килер иде. Ә бу исә Татарстанның үсә баруына яраклашу гына.

Алмаз ХӘМЗИН, язучы:

– Кемгә ничек, әмма минем өчен Казан – һәрвакыт беренче урында. Роспатентның Татарстан башкаласына мондый дәрәҗәле билге бирүен аңлап бетермим. Мәскәүгә Казанның абруе үсү кирәк микәнни? Бу җиңү гади халык өчен әллә ни үзгәреш алып килмәячәк. Һәрвакыттагыча, сүз белән генә тамак туйдырачаклар. Салпы якка салам кыстыралар инде шунда.

Айрат ИЛЬЯСОВ, "Эссе" төркеме солисты:

– Казанга тамга сугып кына безнең тормышта берни дә үзгәрмәячәк. Моның файдасы була калса да, үзгәрешләрне 5-6 ел көтәргә кирәк дип саныйм.

---
Ватаным Татарстан
№ 62 | 07.04.2009

Фикерләр

Язвы

№19 (16118) / 11.04.2009 11:29:19

"Язвы, "бугазын ертылганчы кычкыр инде" - бу сугену инде."
Иркэ, Ай яй культурный икэнсен. Могаен сезнен янда сугенучелэр юктыр. Алайса тавышын карлыкканчы кычкыр! Монысы да сугену тугелме?

Язвы

№18 (16117) / 11.04.2009 11:25:40

Ирк, институттагы филасуф абыем минем эле дэ бар. Аны кая куясы, абыйны эйтергэ ярамыймыни... Ярый коммунист узе. галим булып йори....
мин узем карт та тугел, яшь тэ тугел. ну тормышны яна башлаучыларнын берсе.

Фәһим

№17 (16112) / 11.04.2009 08:10:14

Нух, Иркә,
Бу юлы сез минем яраланып беткән күңелгә сары май яктыгыз. Бу темаларны алга таба да дәвам итегез. Минем бу хакта үз уйлануларым һәм материалларым бар. Ләкин аларны биреп калдырырга кеше генә юк. Кайвакыт кырт кисүем, дорфалыгым өчен гафу итегез. Гомерем буе татар булган өчен мәсхәрә күрдем, бу "мирас" бүген балаларыма да күчә. Инде түземлегем җитми башлады...

Нух

№16 (16111) / 11.04.2009 01:38:40

Иркэ, син минекен генэ укы, мин сугенмэдем))))

Иркэ

№15 (16110) / 11.04.2009 01:34:16

Язвы, "бугазын ертылганчы кычкыр инде" - бу сугену инде.

Ирк

№14 (16109) / 11.04.2009 01:28:33

Язвы, тукта әле! Фрейд ни белән яхшы, оговоркалардан хаклык җыеп була. Тә-әк, син яшь кеше түгелсен, димәк ки, угалауныйлар алып барырлык юристны кайдан чыгаралар? Универдан! Ә син нәсмә дисен, институттагы философ абый дисен? Пединститут турында сүз барамы монда, әйт әле доресен яшермичә. Киреләнмә, оговоркалар теориясе фәндэ кабул итегән, шикләнучеләр юк бугенге кондә

Язвы

№13 (16104) / 11.04.2009 00:51:43

Нух,
Бу коннэрдэ кергэлэп кенэ алгаладым. кузем кургэн жиргэ генэ тукталып. Эшем куп булды. Мыни хазер кайбер нэрсэлэрне укыдым и монда тукталдым. Исемэ тоште Ленин бабайнын бер эше, мин аны укымаган, эчтэлеген белмим, исеме истэ калган. Института философ абзый эйтергэ ярата иде: "Шаг вперед, два шага назад" дигэн хезмэте булган юлбашчыбызнын. Бугенге агрессив диндарлар, миллэтчелэр грубость белэн оркетеп килэчэк усешкэ зыян гына сала. Милли хэрэкэт ник юк буген? Чонки халык шул "лидер"лардан оркеп таралып бетте. Хэйлэ бэлэн, хикмэт белэн алга барып булмыймыни ул? Омет эфэнде, син бугазын ертылганчы кычкыр инде БАШКАЛАБЫЗ БОЛГАР диген. ну шуннан...
Бу оченче башкалага шулкадэр жирэнеп карадыгыз. эллэ нинди "бетэбез"лэр остэп ай-вай килэсез. Бигрэк тэ "Азатлык" сайтында ужас. Моннан ни зыян. Бу теге Ленин бабайча "Шаг вперед, 2 назад" тугелме?
кешегэ акыл житмэгэндэ сугену теленэ кучэ (ул мать кына тугел). Иркэ бик дорес язган. Менэ шулай ачык, акыллы булып урыс малаен да аыштырып була. Э инде аны куып чыгарсан.... 2 вариант. Беренчесенекеме, эллэ куып чгыра торган агрессив йомыкый халыкнын килэчэге бар?

Нух

№12 (16103) / 11.04.2009 00:31:22

Фәһим, абзый, яшегез дә бар икэн шул. Купне кургәнсездер, куп беләсездер. Дөрес эшлисез, белгәннәрне өйрәтергә кирәк ул. Ул сезнен эйбәт килеп чыгарга тиеш, чөнки өлкәннәр, гадәттә, ике генә нәрсәне әйбәт эшли - акыл өйрәтуне хәм ачуланышуны.
"...тупас, фикерсез, башын эшләтергә, бернәрсәне дә аңларга теләмәгән..", хәм башкалар. Чын мәгънэсендэ, "Отцы и дети" проблемасы бу. Буыннар берсен-берсе беркайчан да анламаганнар.

Мина ябырылганчы, әнә, берәр Мөхәммәткэ яз син. Синен милли идеяләренэ әнә шул диниләр аяк чала. Иркә дорес яза: "Исламны азатлык флагы итеп алуны мин дөрес санамыйм" дип. Мин генә тугел, бик купләр шулай дип саный. Хәтергә алсан, монда берәр милли темага юньлерәк кайтаваз язылса, шунда ук анын янына берәр радикал дини узенен боламыгын язып куя. Имеш, милләт хәм ислам дине - аерылгысыз төшенчәләр. Менә шул куркыта мине, чөнки исемнәре буенча ук азатлык хәм дин - икесе ике нәрсә. Две большие разницы.

Аларга каршы әйтмәссен инде син, чонки алар да, сез дә бер ишләр, хәзерге диндарлар, милләтчеләр - элеккеге коммунякалар.

(Гафу итегез, кыскачарак язылды, вакыт таррак, чуп өстенә чумәлә дигәндәй, татар шрифтындагы бар хәрефне дэ кулланып булмады. Динарча эшләп карыйм әле)

иркә

№11 (16100) / 10.04.2009 23:39:49

Мөхэммәт, Фәһим абый һәм Ккилешәм.
Сез ерак стратегик әйберләр турында сөйләшәсез. Бугенге көн реалийларын куздә тотмыйсыз дип уйлыйм. Тормыш безнең теләкләр белән бармый, ул үз законнары белән бара. Сез һаман яшьләрчә сөйлисез, ягъни хисләр һәм теләкләр белән. Минем ислам турында үз фикерләремне язасым килә , ләкин җай чыкмый әле, вакыт та җитмеп бетми.
Мин рус баларын тирәнтен татар теле өйрәтеп азапламау турында язган идем. Килешәм минем белән килешмәде.Кайчандыр мине дә икенче Фәузия Бәйрамова диләр иде. Соңрак сүрелүемне язган идем. “Акчарлак” нын соңгы номерларының берсендәге интервьюда аңа сез күпләрне өркеттегез дигәнрәк мәгънәдә сорау биргәннәр.
Аек акыл белән уйласагыз, сез яртылыкны тәшкил иткән урысларны кая куймакчы буласыз?! Аларны күпме вакыт эчендә татарга әйләндермәкче була дип уйлыйсыз?! Менә безне 500 ел маташалар, бөтен чаралар да кулланылган. Нәтиҗәләре - әле без монда татарча язып утырабыз һаман.
Улымның мәктәпкә русча белмичә баруына бөтен танышларым, күршеләрем, туганнарым да шыкаеп карадылар . Урысларны әйтәсе дә юк. Бүгенге көндә урыс малаеның минем милләтче булымны белә торып өйгә килеп йөрүенә мин куанам. Димәк, ул миннән курыкмый. Теләктәшлек тирәлеге никадәр киңрәк булса, шулкадәр яхшырак. Элеккеге ачуларны онытмыйча, яңа мөнәсәбәтләр тудырып булмый. Исламны азатлык флагы итеп алуны мин дөрес санамыйм. Аллаһы исемен кирәксэ- кирәкмәсә, белер-белмичә искә алулар уртак фикер булыр дип фаразлый алмыйм. Дингә бугенге көндә көчләп китереп булмый. Без 21нче гасырда яшибез.Әкренләп кайтачаклар, анысына шик юк!

Фәһим

№10 (16045) / 10.04.2009 06:07:30

Иркә,
Мин сине бик яхшы аңлыйм, таныш булмасам да. Кызганычка каршы, бу сайттан чыгып аралашырга теләмәдең. Монда бит барысын да язып булмый. Югыйсә, шунда ук синең "сәләмәтлегең" турында кызыксына башлыйлар. Ә кирәкме соң миңа бу - тупас, фикерсез, башын эшләтергә, бернәрсәне дә аңларга теләмәгән кешеләр белән әрләшеп утыру? Алтмышка җиткән кешенең үз дөньясы да түгәрәк була...

Иркэ

№9 (16039) / 09.04.2009 23:16:31

Фэхим абый, без изелгэн, тапталган хэлдэ эле хаман. Торырга кирэк. Телэк хэм коч табарга кирэк. Берэм-берэм без урыслаша гына алабыз.Лэкин вэзгыять шулай ки, урыс жэмгыятенен дэ килэчэге ометсез бугенге формаларда.Мин узем без татарлар булып калып янарыш кичерергэ тиеш дип уйлыйм.

Фәһим

№8 (16036) / 09.04.2009 22:48:19

Иркә,
Үзем өчен нәрсә дә булса яуларга һәм дауларга соңардым инде мин. Менә сезнең, урта һәм яшь буынның, йоклап утырмавын һәм йоклап калмавын телим. Кайберәүләр кебек, кендек белән касык арасында казыну булмасын иде мондый заманда, дим. Ә дипломатия дигәндә, ул минем һөнәри вазифама керә. Биредә ул, кызганычка каршы, урынсыз. Сезне таптап, изеп үтәргә җыеналар бүген, күрмисезме? Ә без күпмедер яшәдек инде...

Өмет

№7 (15930) / 08.04.2009 14:45:52

Иркә, рәхмәтеңә рәхмәт. Миңа карата начар фикердә калма. Уңышлар телим. Өмет.

Иркэ

№6 (15911) / 08.04.2009 07:52:53

Омет, сина рэхмэт.Тукай туган конгэ татарча шрифтка кучэргэ суз бирэм.

Фэхим абзый, дипломатичнее, дипломатичнее языгыз.Утенэбез хэтта.Дипломатия белэн куп нэрсэлэр яулап була.

Өмет

№5 (15910) / 08.04.2009 07:27:46

Болгар-татар халкының беренче башкаласы Биләр, икенчесе Болгар, өченчесе Казан шәһәре.
Казан бары шушы очракта гына өченче була ала!!!

Xәlil.

№4 (15902) / 07.04.2009 22:26:19

Файдасын файда да, - акча кайда, эш кайда?
Мал да байда,
Җай да байда,
Кемдер йөзә балда-майда,
Кемнеңдер - торак тулайда...

ХӘЕРЛЕ БУЛСЫН БАР ДА!!!!!

Фәһим

№3 (15901) / 07.04.2009 22:25:56

Тамырларда казынмасын өчен -
Имән төпләрендә тагарак...

Минемчә, сере менә шунда бу шау-шуның. Аңлатыбрак та әйтер идем дә, тагын тотынырлар сүгәргә, дип, тукталып калам...

Якташ

№2 (15897) / 07.04.2009 21:47:19

илфар, минемчэ безнен халык бик эшчэн дип мактала,шунда ятмый микэн серлэре .

илфар

№1 (15894) / 07.04.2009 21:12:23

Безне Мәскәүдә яки европалылар мактыйлар икән, бу безне сагайтырга тиеш.Алар безгә,мөселманнарга, яхшылык теләрләр микән?