Паспортыгызны күрсәтергә әзерсезме? (Сораштыру)

Шәһәрләрдә бушка wi-fi урыннарны булдыру эшен җәелдерә генә башлаганнар иде – булмады. Монда да киртә барлыкка килде дип көрсенәләр. РФ Премьер-министры Дмитрий Медведев, кеше паспорттагы мәгълүматны күрсәткәч кенә бушка булган чыбыксыз Интернетка тоташа алачак, дигән фәрманны имзалады.

Җәмәгать урыннарында бушка Интернетка күнеккән кешеләр бу яңалыкны, йомшак иттереп әйткәндә, шатлык белән кабул итмәде. Сораштыруда катнашкан кешеләрнең күбесе паспортны күрсәтү шартына риза түгел, алар wi-fi белән кулланмаячакбыз ди. Ә сез чыбыксыз Интернет кулланасызмы, паспортны күрсәтергә әзерсезме?

Тәбриз ЯРУЛЛИН, Бөтендөнья татар яшьләре форумы рәисе:

– Мин моны берникадәр кешеләрне контрольдә тотар өчен эшләнә дип уйлыйм. Хәзер фикер белдерү урамда түгел, ә Интернет киңлек­лә­рендә. Шуңа да бу карар яр­дәмендә күзәтүче­лекне көчәй­тергә уйлыйлар. Террористларны, җинаять­челәрне тотарга уңайлы дип акланалар, әмма хәзер спутниклар кесә телефоны булган кеше­нең кайда басып торганына кадәр күрсәтә, кем белән ни турында сөй­ләш­кәнне белә­ләр. Җи­наять­­че начар гамә­лен тормышка ашырыр өчен җәмәгать урынына килеп, паспорт мәгъ­лү­матын кертеп утырмаячак бит инде. Ул башка юлларны табачак. Кулланмыйм дип әйтә алмыйм, минем берни дә яшерәсем юк, әмма бу уңай­сызлыклар тудырачак.


Данил СӘФӘРОВ, күптөрле татарча Интер­нет-проектлар авторы:

– Бу тәртипнең нәкъ менә бүген барлыкка килүе очрак­лы түгел. Мәгълүмати сугыш бара һәм яңа канунны чыгаручылар бу “очраклылык”ны инкарь дә итми бугай. Соңгы арада түрәләрдән гел нәрсә­недер тыю, чикләү турында ише­тәбез. Бу, бер яктан, бераз куркыта да. Әмма, төптән уйлап карасаң, бу яңа тәртип канун бозмый гына яшәү­че­ләр өчен бернинди авырлык тудырырга тиеш түгел. Контроль арта, ди кайберәүләр. Минем­чә, реаль тормышта кануннар нинди, Интернетта да шул ук булырга тиеш. Алайса, онлайнда күпләр батыраеп китә: мыскыл итәләр, яныйлар, пычрак аталар. Һәр кеше үз сүзе өчен җаваплы булырга тиеш. Интернетта һәр адым өчен конкрет кеше җаваплы булырга тиеш. Анонимлык – сүз иреге күр­сәт­кече түгел. Финанс җи­наять­ләрне инде әйтеп тә тормыйм. Әйтик, минем күп­тән түгел генә Яндекс. Деньги ресурсыннан 2 мең­нән артык акчамны урладылар. Әгәр уг­ры исемсез-атсыз рә­вештә Интернетка очраклы wi-fiдан кер­гән булса, аны таба алмаслар инде.

Евгений ХӘМИТОВ, галим:

– Метрода булсам, бушка wi-fi кулланам, кафега да бушка булган Интернет өчен барам. Казан Европа шәһәр­ләренә охшый башлаган иде, хәтта башкалада йөргән бер­ничә автобус маршрутында да wi-fi Интернет бар. Уңайлы бит! Әмма оператор миннән паспортымны сорый башлый икән, аның белән кулланмаячакмын. Операторлар болай да безне кү­зәтә, ни язганыбызны, кем белән аралашканны белә. Ни өчен тагын мондый чик­ләүләр кирәк булды? Метрода барганда Интернетка тоташам икән, мин бер­ничә реклама карарга мәҗ­бүр­мен, хәзер паспортны да язып утырырга кирәк булачак, вакыт күп сарыф ителә.

Эльмир НИЗАМОВ, композитор:

– Wi-fiны актив кулланам. Әмма Медведев карарны имзалаган икән, буйсынмый нишлисең? Интернет барыбер кирәк, бушка булуы уңай­лы. Мондый фәрманның нигә ки­рәк­леген аңлап бетермим. Без­дә барысын да катлауландырырга яраталар инде. Ни дисәң дә, операторларга шәх­си мәгъ­лү­матны саклау өчен җавап та тотарга туры килә­чәк. Бу өс­тәмә мәшәкать. Таиландта бушка Интернеттан кулланган кеше паспортны күрсә­тергә тиеш. Тик Интернеттан кулланучылар саны кимемәгән.