ТЭТЧЕР МАҖАРАЛАРЫ
Көтелмәгән кунаклар
...Җәйнең соңгы көннәре—август азагы иде бу. Бер төнне мин күз яшьләремә буылып уяндым: көчегебезне бүреләр урлаган, имеш. Имеш, кешеләрне ярдәмгә чакырам, «Тэтчер! Тэтчер-рр!» дип тә кычкырып карыйм, тик мине ишетүче юк; җитмәсә тавышымны да бүреләрнең хоры бүлә:
«У-у-ү-э...»
«У-у-ү-э...»
...Йә Хода, ярый әле төш кенә бу, дип калтыранам. Шөкер, төш кенә... дип юанам, урам утларының тәрәзәбезгә төшкән яктысына да куанып.
Ә өстәге катта бәби елый: у-у-ү-э, у-у-ү-э... һәм мин йөрәгемнең дөп-дөп тибүен җиңеп, җиңел сулап куям. Беләм, йоклый алмаячакмын инде бүтән. Торырга кирәк, булмаса... Кырык эшем кырык якта көтеп торганда, болай яту килешми.
...Чәй кайнатып, ашарга әзерләп бетергәндә генә— ирем уяныр вакыт—алты тулды. Йокы бүлмәбезгә, аны уятырга ашыктым. Ирем инде торган, гадәтенчә балконда физик күнегүләр ясау белән мәшгуль әнә. Кулы белән ымлап, мине дә чакыра җитмәсә. Вакытым булмаса да, йөзендәге серле елмаюны шәйләп, янына чыктым. Ул урамга ымлый: «Карале, «тегеләр» тагын килгән бит»,—ди.
...Балконыбыз каршындагы тамашаны күреп, мин телсез калдым. Алты эт! Алтау... Тезелешеп, бер-берсеннән яртышар метр гына ара калдырып утырганнар әнә. Ә күзләре... өмет тулы күзләре балконыбызга текәлгән. Цирк этләремени, өрми-нитми, утырган килеш кенә койрыкларын болгап, мине сәламләгән булалар. Ә ирем... Ирем исә аларга ишарәләп: «Этләр бездән акыллырак шул,—ди.—Ә без—кешеләр... Ялкау бит без, ялкау. Йә, кайсы егетнең кызы йоклаганда саклап торганын ишеткәнең бар? Менә сине... йокыдан уянуыңны берьюлы алты егет саклаганы булдымы?!»—дип шуклана, һәм шундук залга, креслода йоклап ятучы этебезгә эндәшә: «Әй, Тэтчер, егетләрең килгән әнә, ә син, понимаешь, йоклап ятасың»,—дип көлә.
Тэтчерыбыз, билгеле инде, ике генә сикерә һәм... һәм башын балконның рәшәткә челтәренә тыгып, күрше-тирәне уятудан курыккандай ишетелер-ишетелмәс кенә пышылдап, «Һау» дип ала. Дусларын сәламләве бу.
...Маэмаебыз инде ишек янында—сабыр гына көтеп утыра. Аның белән сөйләшә-сөйләшә ирем дә киенә. «Син, Тэтчер, кара аны, егетләр дип дөньяңны онытма. Сәгать сигездә апаң эшкә китә. Ә хәзер инде җиденче ярты. Сәгать ярымнан, как штык, өйдә бул!»—дип, әмерен юллый, сәгатенә дә күрсәтеп-күрсәтеп ала...
Мин тәрәзәгә капланам. Шофер әнә машинасының киереп ачкан ишегенә таянып директорының утырганын көтә. Ирем утырырга ашыкмый сыман, ул әле «егетләр» уратып алган көчегебезне күзәтә. Ә тегесе, Тэтчерыбызны әйтүем, дусларының берсенә дә аерым игътибарын юнәлтмичә генә, «менә мин» дигәндәй, башын мәгъруранә күтәрә төшеп бер бөтерелеп алды да алга ыргылды. Аның артыннан дәррәү кубып «егетләр» ташланды.
...Кинәт кенә сискәндереп ишек кыңгыравы чылтырады. Аңа чәлпәрәмә килгән касәмнең чыңы кушылды. Идәнгә чәчелгән керәчләренең ялтыравына сокланып, ишек ачарга кирәклеген дә онытып торам икән ләбаса—чылтырау янә кабатланды.
—Апа-а!—дим ишегемне ачып, Һәм күреп алам: ул үзе генә түгел. Аның артында әнә килене белән оныгы да елмая.
—Әлфияләрне озата килүем әле бу. Сентябрь җитә бит. Айгөл мәктәбенә ашкына. Поезд көтеп Петровскида утырганчы, Казанда йөриселәре килде. Кибетләр ачылганчы дип сиңа кердек әле менә,—ди апам, иртүк килеп керүләренә аклангандай.
Чәй яңарткан арада мин Айгөл белән сөйләшкәләп алам. Өченчегә бара икән инде Айгөлебез. Әле быел юбилее да булачак—ноябрь башында ук ун яшь тулачак икән үзенә. Шуңа күрә алармы кунакка чакырган да инде дәү әнисе.
—Казаныбыз ошадымы соң?—дигән булам. —Әллә үзегезнең Ижевск матурракмы?
—И Казан матур, и Ижевск. Дәү әни миңа все-все показала: и зоопарк, и цирк!—ди Айгөл. Ә үзенең күзләреннән... бриллиант нурлары бөркелә.
Мин имәнеп китәм. Йә Хода, әтисенә бигрәкләр дә охшаган шул: чибәрләрнең дә чибәре—бу сеңлем. Бәхеткәйләрең генә булса иде, ярабби, дип, күңелемнән генә теләп алам. Әтисенең генә... кызы туганчы ук дөнья куюы,Һай,аяныч, һәм, ирексездән, еРерме алты яшьлек хәрби очучы улын югалткан апама да күз салып алам.
Ул әнә оныгына диваныбыз түрен бизәүче «Мехлы аю»ны сузып маташа. Үзе: «Ошыймы сиңа, кызым? Ошаса, апкит син бу уенчыкны»,—дип кодалый.
Айгөл исә миңа карый: ачуланмыйммы, янәсе. «Рөхсәт» дигәнне белдереп, мин башымны кагам.
—Ишетмисезмени, ишегегезне кемдер кага анда,—диеп, Әлфия дә безнең янга чыга.
Сәгатькә күз ташлап алам: сигез тулган икән шул инде. Тэтчерны кертеп, мин ванна бүлмәсендә су әзерләгән арада, Айгөл зарланып ала:
—Маэмай Һаман ишек янында утыра. Чакырып-чакырып та килми...
—Аягын юмыйча үтми инде ул,—дип аңлатам сеңпемә.
...Ә бераздан Айгөлнең чырык-чырык көлүе бүлмәләрне тутыра. Ошбу ике бала, Айгөл белән Тэтчерны әйтүем, йөгерә-сикерә, шуыша-шуыша, дөбер-шатыр килеп качышлы уйнау белән мәшгуль. Чын тамаша инде менә!
Айгөл маэмайны ваннага ябып куя да, үзе йокы бүлмәсенә—йә шифоньерга, йә карават астына кача. Тэтчер исә туп-туры ул качкан урынга барып туктый Һәм миңа карый: бераз гына эзләгән булып кыланыйммы, янәсе. Керфегемне кагып «әйе» дигәнне аңлатам. Ул инде залга чыгып диван артларын караган була, кухняны да калдырмый, балконны да урап керә, ишек төбеннән дә әйләнеп килә Һәм... Һәм шуннан соң гына Айгөл качкан урынга килеп, «Һы» дип аваз сала. «Менә син кайда икәнсең», диюе инде бу. Һәм шушы мәлдә кием шкафы «шартлый».
Оныгының шатлыгы, күрәм, апама да күчкән. Ул елмаеп:
—Бигрәк дусландыгыз әле, кызым. Икегездә бер үк яшьтәге бала булгангадыр инде,—ди.
—Бер яшьтә түгел лә без. Миңа скоро 10 яшь тула, ә маэмайга—6 гына ай,— дип җаваплый оныгы.
Мин аңлатып бирүне кирәк табам.
—Кешеләр яше белән этләр яше тәңгәл килә алмый. Чөнки маэмайлар ун-унбиш ел гына яши. Унсигез-унтугыз ел яшәүче этләр гомумән бик сирәк. Кешеләрнең 90-94 яшенә тиң булыр иде бу. Ә Тэтчерның 6 ае нәкъ менә синең 10 яшеңә туры килә. Хәзер икегез дә бер үк яшьтәсез. Дәвамы...
.png)
