поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
Әдипләребез

Әдипләребез

Әдипләребез: биобиблиографик белешмәлек. 2 томда.

Төзүчеләре Р.Н.Даутов һәм Р.Ф.Рахмани.

Казан: Татарстан китап нәшрияте, 2009.

Биобиблиографик белешмәлектә татар әдипләренең һәм соңгы елларда Татарстанда яшәп иҗат иткән рус телле язучыларның кыскача биографияләре, төп басма китапларының исемлеге, иҗатлары хакында кыскача мәгълүмат бирелә. Китап-белешмәлек татар әдәбияты белән кызыксынучы киң катлам укучыларга тәкъдим ителә.

МӘХМҮТОВ ХУҖИ

Фольклорчы галим, язучы Хуҗи Мәхмүтов (Хуҗиәхмәт Шаһиәхмәт улы Мәхмүтов) 1933 елның 15 февралендә Татарстанның Мамадыш районы Түбән Ушма авылында колхозчы гаиләсендә дөньяга килә. Туган авылында – җидееллык, Мамадышта урта мәктәпне тәмамлагач, ике ел Көек-Ерыкса тулы булмаган урта мәктәбендә физика һәм математика укыта. 1953 елда Казан дәүләт университетының татар филологиясе бүлегенә укырга керә. Шушы вакытларда республика көндәлек матбугатында аның беренче шигырьләре, әдәби парчалары, рецензияләре басыла башлый. «Җыр һаман яңгырый» («Совет әдәбияты», 1956), «Моабит шигырьләренең вариантлары», «Фәтхи Бурнаш» («Татарстан яшьләре», 1957) кебек мәкаләләре яшь авторның каләме өметле булуын күрсәтә.

Әле студент чагында ук Х.Мәхмүтов Тел, әдәбият һәм тарих институты оештырган фольклор экспедицияләрендә катнаша, ике елдан артык университетның татар теле һәм әдәбияты кафедрасында өлкән лаборант булып эшли. Университетны тәмамлагач, ул җиде елга якын Буа районында чыга торган «Яңа юл» (соңрак – «Байрак») газетасында әдәби хезмәткәр, җаваплы секретарь, бүлек мөдире вазифаларын башкара.

1966 елдан бирле Х.Мәхмүтов – СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих (1993 тән –Тел, әдәбият һәм сәнгать) институтында. Биредә ул «Татар халык табышмаклары» дигән темага кандидатлык һәм татар халкының афористик иҗаты буенча докторлык (1996) диссертацияләре яклый. «Кечкенә дә төш кенә» (1980), «Язылмаган кануннар» (1995), «Афористические жанры татарского фольклора» (1995) кебек китапларыннан күренгәнчә, ул фольклорның иң камил энҗе-мәрҗәннәре белән эш итә һәм бу төр авыз иҗаты әсәрләренең тирән мәгънәви хикмәтен, нәзберек шигъриятен нечкәләп тоемлый белә. Х.Мәхмүтов – егерме тугыз китап, сигез йөзләп фәнни һәм әдәби-публицистик мәкалә авторы.

Ул «Табышмаклар» (1977), «Мәзәкләр» (1979), «Мәкальләр һәм әйтемнәр» (1987) томнарын төзи, аларга тирән эчтәлекле кереш мәкаләләр һәм фәнни искәрмәләр яза.

Күп елларга сузылган гыйльми эшчәнлеге дәвамында Х.Мәхмүтов VIII–ХIV йөзләргә нисбәтле төрки язма истәлекләрендә сакланып калган афористик гыйбарәләрне барлап, бүгенге мәкальләр белән чагыштырып чыга, алар арасындагы традицион бәйләнешләрне ачыклый, ХI йөз галиме Мәхмүд Кашгари сүзлегендәге шигъри парчаларның бер өлешен хәзерге татар әдәби теленә күчереп, матбугатта бастыра. Мондый тикшеренүләре белән ул алты томлык «Татар әдәбияты тарихы»нда, югары уку йортлары өчен чыгарылган «Борынгы төрки һәм татар әдәбиятының чыганаклары» исемле хрестоматиядә, күренекле тюрколог Рәшит Рәхмәти-Аратның сайланма әсәрләре җыентыгында да катнаша. Галим үзенең гыйльми эзләнүләрендә фольклор-әдәбият багланышларына даими игътибар бирә. Аның шушы юнәлештә Йосыф Баласагунлы, Г.Утыз Имәни, Акмулла, Г.Тукай, Г.Камаллар иҗаты буенча махсус язылган мәкаләләре бар.

Х.Мәхмүтовның каләменә фәнни дә, үтемле-кызыклы да итеп язу сыйфаты хас. Аның «Ел тәүлеге – 12 ай» (1991), «Канатлы сүз – хикмәтле сүз» (1999 ) кебек китапларындагы бүлекләр мавыктыргыч әдәби парчалар сыман укылалар, шуның белән белгечләрнең генә түгел, киң катлау укучыларның да игътибарын җәлеп итәләр.

Әдәби телебезнең матурлыгы, сурәтлелеге мәсьәләләрен Хуҗи Мәхмүтов һәрвакыт күз уңында тота. Менә инде утыз елдан артык ул – «Татарстан» радиосындагы «Тел күрке – сүз» тапшыруларының даими авторларыннан берсе. «Мәдәни җомга» газетасы битләрендә исә шулай ук бик күптәннән бирле «Гыйбарәләр тарихына сәяхәт» дигән исем астында фәнни-популяр язмаларын бастыра килә. Моның өстенә ул әдәбият, фольклор, тел буенча чыккан дистәләрчә китапларга, фәнни хезмәтләргә матбугатта бәя биреп баручы өлгер рецензент та, гаять төгәл, пөхтә, таләпчән мөхәррир дә, ике фән докторы һәм биш фән кандидаты үстергән остаз-профессор да.

«Татар халык иҗаты» җыелмасын матбугатка әзерләүгә куйган хезмәте өчен 1989 елда Х.Мәхмүтов Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

Ул – Татарстан һәм «Россия Федерациясенең атказанган мәдәният хезмәткәре» (1983), Халыкара төрки академия академигы (1993).

Х.Мәхмүтов – 2004 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.

ТӨП БАСМА КИТАПЛАРЫ

Кечкенә дә төш кенә: табышмакларның жанр үзенчәлекләре. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1980. – 124 б. – 500 д.
Ел тәүлеге – 12 ай: халык календаре битләреннән. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1991. – 128 б. – 20000 д.
Язылмаган кануннар: фольклорда әдәп-әхлак мәсьәләләре. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1995. – 173 б. – 5000 д.
Канатлы сүз – хикмәтле сүз. – Казан: Мәгариф, 1999. – 175 б. – 1000 д.
Мәңгелек ядкяр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 2002. – 128 б. – 2000 д.
Борынгылар әйткән сүзләр: VII–ХVII йөз төрки-татар ядкарьләрендә афоризмнар. – Казан: Фикер, 2003. – 256 б. – 500 д.
Гыйбарәләр тарихыннан сәхифәләр. – Казан: Алма-Лит, 2007. – 461 б. – 300 д.

* * *
Афористические жанры татарского фольклора. – Казань: Фикер, 1995. – 76 с. – 500 экз.

ИҖАТЫ ТУРЫНДА

Бәширов Г. Көлкенең хикмәте бардыр // Казан утлары. – 1980. – № 2 . – 175–178 б.
Сөләйманов Ә. Халык календаре серләре // Кызыл таң (Өфө). – 1991. – 30 июль.
Миңнуллин Р. Энҗе-мәрҗәннәр җыючы // Р.Миңнуллин. Шагыйрь генә булып калалмадым. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1998. – 287–289 б.
Хисамов Н. Бал корты // Мәдәни җомга. – 1999. – 26 февр.
Хисамов Н., Урманче Ф. Җәүһәрче // Фәнни Татарстан. – 2003. – № 1. – 79–80 б.
Надиров И. Хуҗи сүзләрендә хикмәт бар // Мәдәни җомга. – 2003. – 14 февр.
Яруллина Л. Гадилектә галилек // Мәйдан. – 2003. – № 1. – 135–137 б.
Ягъфәров Р. Хикмәтле Хуҗиәхмәт // Шәһри Казан. – 2003. – 14 февр.
Хәйри Ә. Рухи хәзинәбез сакчысы // Шәһри Казан. – 2004. – 23 гыйнв.
Хисамов Н. Рухани мәдәниятебезнең фидакяр хадиме // Н.Хисамов. Хәтер сагында. – Казан: Мәгариф, 2004. – 455–461 б.
Миңнегулов Х. Игелек иясе // Х.Миңнегулов. Гасырлар өнен тыңлап. – Казан: Мәгариф, 2004. – 135–137 б.

* * *
Заманова Г. Дарящий нам перстень // Татар. края. – 2006.– № 7.
Ахунов А. Летописец народный мудрости // Респ. Татарстан. – 2008. – 16 февр. 
 

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»