поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
Adiplar.narod.ru онлайн энциклопедиясе

Adiplar.narod.ru онлайн энциклопедиясе

Әхмәт Дусайлы туплаган онлайн-энциклопедиядә әдипләр генә түгел, журналистлар, галимнәр, җәмәгать эшлеклеләре турында файдалы мәгълүмат, матбугатта чыккан язмалар урын алган.

КӘРИМ ХӨСНИ

1887 - 1965

Язучы, педагог һәм җәмәгать эшлеклесе Хөсни Кәрим (Хөснетдин Минһаҗетдин улы Кәримов) 1887 елның 15 декабрендә Уфа губернасының Бөре өязе (хәзерге Башкортстан АССРның Дүртөйле районы) Тайморза авылында крестьян гаиләсендә туа. Ундүрт яшеннән уз көнен үзе күрә башлый: җәен төрле яллы эшләрдә бераз акча туплап, кышларын мәдрәсәдә укый. 1911 «елда Уфада «Галия» мәдрәсәсен тәмамлагач, хосусый хәзерләнеп, гимназия программасы буенча рус теле мөгаллимлегенә имтихан тота, аннары 1914 елның доенә кадәр Әстерхан шәһәренең хөкүмәт карамагындагы рус-татар мәктәбендә балалар укыта. Әстерхандагы газеталарның берсендә басылган фельетоны өчен полиция эзәрлекли «башлагач, X. Кәрим туган якларына кайта һәм Бөре өязенең Байкыйбаш авылы мәктәбендә мөдир һәм укытучы булып эшли башлый, ә 1915 елдан шул ук өяздәге Богдан авылында яңа ачылган төбәк китапханәсенә мөдир булып күчә. Февраль революциясен ул шунда каршы ала. Октябрь революциясе булгач, тәҗрибәле педагогны Бөре өязенең мәгариф эшләре җитәкчесе итеп билгелиләр. Ул өяз авылларында яңа мәктәпләр ачу, укытучылар хәзерләү курслары оештыру, укытучыларның беренче өяз съездын үткәрү буенча зур эшләр башкара. Съездда аны яңа төзелгән укытучылар союзының председателе итеп сайлыйлар. Ул шулай ук авылларда җирле советлар төзешүдә дә актив катнаша.

1919 елда Хөсни Кәрим Коммунистлар партиясенә член итеп алына. 1919—1924 елларда ул Уфада шәһәр мәгариф бүлегенең мөселман әдәбияты нәшрияты секциясе мөдире, Идел буе хәрби округы каршында татар-башкорт гаскәриләре өчен ачылган курсларда лектор һәм сәяси җитәкче, аннан РКП(б)ның губерна комитеты каршындагы татар-башкорт нәшрияты бүлеге мөдире булып эшли. 1922 елда аны Уфа шәһәр советына депутат итеп сайлыйлар.

1924 елда Хөсни Кәрим Казанга юридик мәктәпкә укырга килеп, укуын тәмамлагач, Казанда яшәргә кала һәм 1926—1936 еллар арасында Главлит Җитәкчесе, Татарстан Үзәк Башкарма комитетының читтән торып уку бүлеге мөдире һәм Татарстан радиокомитетының әдәби-музыкаль тапшырулар секторы мөдире хезмәтләрендә була. 1936 елда, каты авырып китү сәбәпле, Хөсни Кәрим актив җәмәгать эшеннән битләшергә мәҗбүр була. Соңыннан совет хөкүмәте аңа союз күләмендәге персональ пенсия билгели. Ул 1965 елның 25 декабрендә вафат булды.

Хөсни Кәрим —шактый зур әдәби мирас калдырган язучы. Аның иҗат эшчәнлеге 1907 елларда, «Галия» мәдрәсәсендә укыган чагында ук башлана. 1910 елда «Атна кич, яки Шакир хәлфә» исемле ике пәрдәле драма әсәре басылып чыга. Шул вакыттан башлап татар телендә чыга торган төрле газета-журналларда аның йөзләрчә хикәя, шигырьләре, очерк, публицистик Мәкаләләре, фельетоннары басыла, үзе исән чагында дистәдән артык китабы Дөнья күрә. Хөсни Кәримнең үз заманындагы актуаль темаларга багышлап язган күләмлерәк әсәрләреннән «Җан исәбен алганда» (1927), «Ертылган приказ» (1929), «Октябрьгә чаклы» (1935) повестьлары әле хәзер дә тарихи «эм художество әһәмиятләрен югалтмаганнар.

Хөсни Кәрим 1945 елдан СССР Язучылар союзы члены иде.

БИБЛИОГРАФИЯ

Калмык сахрасында: Хикәя.— Казан: Яңа китап, 1927.— 16 б. 4000.
Җан исәбен алганда: Хикәя.—Казан: Гажур, 1927.—31 б. 3000.
Шул ук.—Казан: Татиздат, 1931.—36 б. (Матур әдәбияттан масса к-ханәсе. № 6). 10000.
Очырткычлар: Шигырьләр җыентыгы.— Казан: Татар дәүл. нәшр., 1928 - 32 б. 3000.
Ертылган приказ: Хикәя.— Казан: Яңалиф, 1929.— 72 б. 5000.
Шул ук.—Казан: Татиздат, 1933.— 108 б. 3000.
Шул ук: Хикәяләр/И. Гыйльфанов кереш сүзе.— Казан: Таткитнәшр 1958.— 116 б., портр. 8000.
Безнең колхоз: Шигырь,—Казан: Татиздат, 1930.—6 б. 17000.
Колхозга таба: Хикәя.—Казан: Татиздат, 1931.—24 б. 10000.
Октябрьгә чаклы: Хикәя. Төз. 2-басма.—Казан: Татгосиздат, 1935., 58 б. 7000.
Ике дус: Шигырьләр, хикәяләр, очерклар.— Казан: Таткитнәшр., 1969. 195 б., портр. 11 000. Рец.: Бәләкәй рецензияләр.—Казан утлары, 1970, № 2, 180 б.

Аның турында


Ибраһимов Г. Хөсни Кәримгә хат.— Кит.: Ибраһимов Г. Әдәбият мәсьәләләре. Казан, 1960, 79—81 б. Сабирова Л. Хөсни Кәрим,—Сов. әдәбияты, 1957, № 12, 113—114 & Бакир Г. Язучы һәм педагог.—Казан утлары, 1968, № 1, 126 б. Кәримова 3. Онытылмас хатирәләр.— Казан утлары, 1968, № 9. 119—125 б. Хөсни Кәрим: Тууына 90 ел тулу уңае белән,— Казан утлары, 1977, № 12& 168 б. Гумеров А. Старейший писатель-коммунист.— Сов. Татария, 1962» 22 дек.

©"Совет Татарстаны язучылары" китабыннан файдаланылды (Даутов Р.Н., Нуруллина Н.Б. Совет Татарстаны язучылары. – Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1986) 

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»