поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
Adiplar.narod.ru онлайн энциклопедиясе

Adiplar.narod.ru онлайн энциклопедиясе

Әхмәт Дусайлы туплаган онлайн-энциклопедиядә әдипләр генә түгел, журналистлар, галимнәр, җәмәгать эшлеклеләре турында файдалы мәгълүмат, матбугатта чыккан язмалар урын алган.

ГАБДЕРӘШИТ МӨХӘММӘТШӘРИФ

Гадәти көнкүреш сатирасы үрнәкләрен Мөхәммәтшәриф Габдерәшит улы (1834 елда үлгән) иҗатында һәм Габделҗаббар Кандалыйның «Мулла белән абыстай» шигырендә күрергә мөмкин. Мөхәммәтшәрифнең әтисе Габдерәшит морадчылар хәрәкәтенә (1771 — 1772) катнашкан. Морад кулга алынгач, Оренбург губернаторы таләбе буенча, Казандагы беренме мәчет мулласы Габдерәшитне һәм аның энесе Габделваһабны да кулга алып, башта Оренбургка, аннары барысын бергә Петербургка Сенат хөкеменә озаталар. Патша, тактик максатларны күздә тотып, аларны аклый. Шундый гаиләдә тәрбияләнеп үскән Мөхәммәтшәрифнең абызагайларга якын торганын әсәрләренә карап та билгеләргә мөмкин. Аның «Чәй бәете», «Оры ташкыны бәете», «Кече хатын», «Кәҗә бәете» кебек әсәрләре укучылар арасында танылган була. Бу әсәрләр, традицион әхлакый темалардан, олы проблемалардан читкә чыгып, көнкүреш темаларына якынлашу юнәлешендә тагын бер адым иде. Мондый темаларны ачуда автор бәет жанры традицияләренә таяна. Шундый мәгънәви үзгәрешләрне, бәетнең жанр буларак мөмкинлекләрен дөньяви әсәрләр язарга, халыкка якынлашырга омтылучы алдынгы шагыйрьләр сизеп ала. Тиздән Г. Утыз Имәни һәм башкалар язган «Чәй бәетләре,» дә халык арасында популярлык казана. Мөхәммәтшәриф Габдерәшит улының «Кәҗә бәете» муллаларга сатира итеп язылган: Игътибар юк ул кәҗәнең гакылына, Инабәт юк ул кәҗәнең сакалына, — Кайда күрсәң, шунда аны тотып кыйна, Язык булмас, бәлки саваб булыр имди. Аерым строфаларда «кәҗә» сүзе «мулла» белән тиңләштерелә һәм муллалар эшчәнлегенә ишарә ясала: Әй, туганнар, кәҗә, мулла асрамаңыз, Азбарда ачык-тишек калдырмаңыз, Ач куюбән йөрәкләрен талдырмаңыз — Ач булса, хаҗ кылырга китәр имди. Автор, муллалардан көлгәндә, башлап аларның «указ» алуын, патша хезмәтенә үтүен күз алдында тота. Моны, мәсәлән, бер уңайдан, патша хезмәтендә «кыйммәтле тиреле» «асыл зат»-ка әйләнгән морзаларга да төрттереп үткән строфага карал билгеләргә мөмкин. Дәхи, «мирза», диерләр тәкәсенә, Мәһабәтле басып торыр һәммәсе дә, — Түрәмен, — дир, — куй-сарыкның барчасына! — Аларны кырдан башлап кайтыр имди. Морзаларны болай телгә алу — сыйнфый каршылыкларның феодалларга кискен социаль мөнәсәбәтнең стихияле чагылышы. Соңрак заманнарда бу шигырь мәдрәсәләрдә киң тарала, шәкертләр фольклоры әсәре булып китә. Ул Г. Фәезхановның «Хикәят вә мәкаләт» (1887) китабында фольклор әсәре дип бирелә. Басарга әзерләгәндә Г. Фәезханов шигырьдәге «мулла» сүзләрен төшереп калдыра. Шулай «төзәтелгән» рәвешендә, Г. Фәезханов китабыннан алынып, ул фольклор китапларына да кертелә. «Кәҗә бәете» авторның «Чәй бәете» кебек үк бәхетле язмышлы: татар шагыйрьләренең күбесе бу темага мөрәҗәгать итәләр.

©CCCР Фәннәр академиясе Казан филиалы Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты чыгарган "Татар әдәбияты тарихы" китабы, 1нче том
 

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»